Folklore…….

Elf november is de dag van Sint Maarten. In Groningen, waar we woonden toen de kinderen klein waren en in Vaassen toen ze al wat groter waren, deden ze er aan. In Groningen zongen ze de liedjes met een ander accent dan in Vaassen, maar de strekking was hetzelfde: of je maar over de brug wou komen!

Op school werden mooie lampionnen gemaakt, die, niet leuk, maar wel spectaculair, soms zomaar in brand vlogen. Te veel mee gezwaaid. De moeders op de achtergrond aanwezig, afhankelijk van de leeftijd van de kinders, hadden meestal wel een gekocht exemplaar van verre-oosten-makelij en- kleur op voorraad . Dan kon het kind weer verder op toernee.

Ik voelde me, staande in de open deur, altijd een beetje ongemakkelijk met zo’n zingende schare voor m’n neus. Je kunt niet vertederd blíjven kijken. Dat gezang hoefde niet te lang, ik kwam liever meteen tot zaken. daar ging het toch om. Bovendien was ik het hele gebeuren wel eens vergeten en moest ik als een gek nog in voorraad zijnde rollen pepermunt en/of drop snel in een schaaltje uit elkaar pulken om de indruk te wekken, dat ik helemaal op ze gerekend had. Vooral toen mijn kinderen niet meer de leeftijd hadden, dat ze aan die strooptochten meededen, vergat ik ’t nog wel eens. We hadden buren, die net deden of ze niet thuis waren: licht uit, deur niet opendoen. Elk jaar weer. Dat vond ik flauw trouwens. Ik vond dat pepermuntje of dat dropje ook wel karig en de kinderen ook, maar “kikkerbil” hebben ze nooit voor me gezongen!

Later, toen de kinderen bij verjaardagen ook geen snoep meer trakteerden op school, maar iets alternatieverigs, deelde ik met Sint Maarten altijd appels of mandarijntjes uit. Daar werd soms ook “gemengd” op gereageerd, want dat was gezónd! Eigenlijk niet de bedoeling!

We hebben ooit ook nog eens drama gehad, toen langsfietsende grote jongens de goed gevulde plastic tas van onze jongste uit z’n handen gristen. Tasjesroof, toen ook al. Had ie helemaal niks meer, maar wel een grote broer, die zijn hele voorraad op de tafel stortte en die snoepje voor snoepje met hem deelde! Wel smerig als mensen de kinderen geld gaven. Ook vergeten, dat het de elfde was waarschijnlijk. Zat er zo’n vies dubbeltje aan een zuurtje vastgeplakt. Ze zijn er nooit ziek van geworden.

Wel heb ik eens het consultatiebureau gebeld om te vragen wat we nou aan moesten met die kilo’s zoetigheid. “Achter mekaar op lat’n et’n!”, zei de zuster daar. “Ze zullen dan een dag niks meer lust’n aan gewoon et’n, maar dat is beter dan wek’nlang een aanslag op ’t gebit !”. Daar had ze gelijk in en ik zie het nu nog op Sinterklaasavond: alles gaat achterelkaar naar binnen. Choocoladeletters, taai enzovoort en Sint Maarten heeft daar de basis voor gelegd, voor dat gedrag.

In Apeldoorn is hier en daar een lampionnenoptocht en in Apeldoorn-zuid gaan kinderen, geloof ik, wel nog langs de deuren, maar echt folkloristisch gebruik is het hier niet. Ze hebben hier de pijp aan Maarten gegeven….