Bevrijd…..

Nee, bevrijd van de beperking van onze bewegingsvrijheid dat zijn wij nog even niet. Maar op 17 april 1945 werd Apeldoorn door de Canadezen daarvan wél bevrijd. Er hangen dan ook Canadese vlaggen in onze straat omdat het einde van de bezetting van onze stad en omgeving, 75 jaar geleden, wel herdacht moet worden natuurlijk.

Als je de verhalen leest over hoe dat ging en hoe er gevochten is, ook bijvoorbeeld in het gebied, waar nu de wijk De Maten ligt, ging dat allemaal niet zonder slag of stoot. Het heeft veel levens gekost. Canadese levens ook. Dat mag dus best herdacht worden. Er zijn nog maar weinig veteranen over uit die tijd.

Veel oude mensen vertellen, dat de huidige coronabeperkingen hen doen denken aan die tijd. Het was toen niet handig om de straat op te gaan om eens even te gaan kijken hoe het er voor stond met die bevrijding. Maar toen ze met tanks over de Deventerbrug aan kwamen daveren de Canadezen was het hek van de dam! Onze overbuurman met z’n Canadese vlag heeft dat vast zelf meegemaakt.

Wij niet. Kloris was in Friesland, waar het naar hij vertelt relatief rustig was. Maar hij had op een gegeven moment als zesjarig jongetje wel een Canadese vriend, soldaat Jack, aan wie hij goede herinneringen heeft. Ik woonde zelf in Amsterdam, dat toen nog niet bevrijd was.

Wij moesten nog wachten tot mei. Maar ook de intocht via de Berlagebrug weet ik nog goed! De hongerwinter van ’44 herinner ik me nog heel goed. Naar school gaan was zeer onregelmatig. Dan weer hier dan weer daar. In mijn school zaten Duitsers. Kinderen waren vrij en konden aardig hun gang gaan.. We zochten elkaar op en speelden. En we zongen veel: “Op de grote stille heide” en “In ’t groene dal”, dus keurig repertoire waar je eenvoudig de tweede stem bij kon zingen.

En mijn ouders waren eigenlijk voortdurend bezig met het verzamelen van voedsel. Ik weet nog, dat ik met mijn moeder door de stad liep met een kinderwagen zonder kind er in, maar wel met de kap omhoog en opgemaakt alsof dat wel zo was. We waren op weg naar het Centraal Station, waar mijn broer, die ‘uitgezonden’ was geweest naar een familie in Drente, op het perron zat te wachten gezeten op een soort zak, waarvan iedereen dacht dat het zijn kleren waren. Maar het waren aardappels, die hij meegekregen had van zijn pleegfamilie. Mijn moeder wist dat kennelijk, waarom anders die kinderwagen? Ik vond het wel spannend eigenlijk. En mijn broer was er dus weer.

En toen was de oorlog voorbij. Er moest veel opgebouwd worden en niet alleen huizen en gebouwen. Nee, een heel land, dat geordend moest worden en dat moest gebeuren door kundige mensen, eerlijke mensen met verstand van zaken. Letterlijk. Mijn vader had een soort spaarpot in de vorm van het hoofd van minister Lieftinck van Financiën op zijn bureau voor “Het tientje van Lieftinck” waar iedereen na de oorlog weer mee moest beginnen!

Als de coronacrisis voorbij is, moet zoiets misschien wel weer. Wel ’n beetje vergelijkbaar, toch…..?

3 reacties op “Bevrijd…..

  1. Irene

    april 17, 2020 at 9:50pm

    Mooi geschreven. Het zal mij benieuwen hoe de ‘wederopbouw’ deze keer verloopt. Hopelijk ook verstandig.

  2. Wieneke

    april 19, 2020 at 11:26am

    Toen ging het om vijf jaar grote narigheid en nu om enkele maanden. Je kunt bijv. de hongerwinter in het westen en de jodenvervolging absoluut niet vergelijken met wat we nu meemaken. Zoveel vernietigde levens!
    We zijn ook veel rijker dan toen, maar ook met veel meer inwoners. Ik ben erg benieuwd hoe het gaat straks. Zouden mensen anders gaan denken en doen? Of gaat alles weer net als vóór de C-tijd? Worden we met zijn allen (financieel) armer en op een andere manier rijker? Wat is de werkelijke schade en dan niet alleen economisch gezien? Allemaal vragen die misschien later beantwoord worden.

  3. Els

    april 19, 2020 at 12:54pm

    @ Wieneke: Tijdens de oorlog was ik een jong kind. Besefte toen niet steeds wat die teweeg bracht voor de volwassenen. Later natuurlijk wel en ik ben me nu zeker bewust van de onmogelijkheid qua vergelijking met de situatie nu. Maar toch hoop ik hevig dat ze die kundige en eerlijke mensen kunnen vinden en veel mensen die kunnen troosten en helpen voor mensen die getroffen zijn door groot en plotseling verdriet. Dat laatste heeft niks met economie te maken, maar met ‘delen’, begrip en medemenselijkheid.

Geef een reactie

Naam en email velden zijn verplicht. (emailadres wordt niet gepubliceerd)