Jaren geleden reed ik in het Groninger stadsverkeer eens achter een rouwstoet aan, die de naam als zodanig niet verdiende. ’t Was de auto waar de kist in stond met maar één volgauto. Achterin zat ’n klein oud vrouwtje, helemaal alleen. Het beeld van dat grijze hoofdje in een hoekje van die grote zwarte auto heeft me lang achtervolgd en beziggehouden. Daaruit sprak zó’n eenzaamheid. En nou weet ik wel: misschien was de overledene of dat grijze hoofdje zélf wel hartstikke gebrouilleerd met de ganse familie en was ’t daarom zo’n eenzame toestand, maar op dat moment vond ik het hartverscheurend.
Hier in Apeldoorn staat met regelmaat ’n advertentie in de krant, waarin door de gemeente het overlijden wordt gemeld van iemand, die berooid en alleen is gestorven en van wie geen familie bekend is of domweg niet te vinden. Vaak ’n oudere zwerver of zo. Namens ons allen zorgt de gemeente dan voor de begrafenis en dat gebeurt integer en netjes, maar zakelijk. Een “eenzame uitvaart” noemen ze dat bij de gemeente en die benaming is natuurlijk terecht. Aanwezig zijn een begrafenisondernemer en twee raadsleden op toerbeurt. De teraardebestelling duurt dus maar kort. Maar laatst dacht een van hen: “Dat moet anders”.
Hij zei: “Als er iemand van de Apeldoornse gemeenschap overlijdt moet met meer eerbied afscheid worden genomen namens iedereen die er niet is. En dan mag zo’n begrafenis best wat langer duren. Iemand van de gemeenteraad zou een woordje kunnen spreken. Een Apeldoornse dichter mag een gedicht maken over de persoon, in Zutphen hebben ze daar zelfs een stadsdichter voor, en dat laten voordragen”.
Maar er zijn dichters, die dat helemaal niet zien zitten. “Binnen nu en vier dagen een gedicht maken kan ik niet”, zegt er een. “Dan wordt het een product en zo schrijf ik geen gedichten. Dat proces duurt langer bij mij”. Dat kan, het is natuurlijk geen Sinterklaasrijmelarij, hoewel dat ook best aardig kan zijn. Maar anderen willen het best doen en juichen het initiatief van harte toe: “Maak iets moois van zo’n uitvaart”, zeggen die. Ik zou er ook wel een bloemetje bij willen doen, dat zijn de kosten niet. Maar misschien doen ze dat ook al wel, hoor.
Ik zie trouwens, nu we het toch over aparte uitvaarten hebben, de laatste tijd spotjes op tv, waarin mensen, nog jong en gezond ogend, bezig zijn hun uitvaart zelf te regelen om hun nabestaanden e.e.a. uit handen te nemen. Zo hoeven ze niet te gissen hoe je het gehad had willen hebben. Wil je salsadansers rond je graf, wil je uitgestrooid in de tuin (mag dat eigenlijk?) of iets anders leuks? Zolang het maar ludiek en “persoonlijk” is! Nou ken ik weinig gelegenheden die méér persoonlijk zijn dan een uitvaart, maar dat terzijde. Het taboe rond praten over je uitvaart moet doorbroken,vinden de deskundigen. Dan weet iedereen ook wat het zo ongeveer gaat kosten, bedoelen ze eigenlijk, zodat je je tijdig kunt bijverzekeren.
Nou ja, als ’t gaat zoals ik me had gedacht, ga ik in rook op, nadat ze eerst “Time” van The Alan Parsons Project voor me hebben gedraaid. Maar misschien wil ik ook wel een gezellig Dixielandorkest of een mooi stukje Bach of zo….ik denk er nog even heel erg lang over na…..